Nguyễn Hồng Sơn

Ngày tháng cuối của tuổi học trò

Đôi khi, phải ở những giây phút cuối cùng con người ta mới cảm nhận được sự quý giá của những khoảnh khắc đã qua, mới thấu hiểu, mới ngỡ ngàng vì những điều đã đánh mất...

Có lẽ cũng chẳng còn mấy thời gian để em lắng nghe những điều cô nói, chăm chú những điều thầy giảng và vâng lời thầy cô nhiều hơn nữa.

Tuổi học trò không phải là một quãng thời gian ngắn ngủi để không cảm thấy xao xuyến, cũng không quá dài để thấy chán nản. Nó vừa đủ để những người mới đến ham mê và khám phá, để những kẻ sắp chia xa thấy luyến tiếc vô cùng .

Một ngày mùa thu nắng đẹp của 12 năm về trước, em rụt rè bước qua cánh cổng trường tiểu học, em không khóc như trong một bài hát tuổi thơ nhưng vẻ rơm rớm trên khuôn mặt bé nhỏ làm cô ôm em vào lòng và âu yếm. Cùng với niềm âu yếm và yêu thương ấy, em học được cách cộng trừ những con số khô khan, cách bay bổng với những vần thơ con chữ.

Sáng sáng đến trường với năm điều Bác Hồ dạy, chiều chiều ra về cùng “Lễ phép người trên, đi đường bên phải...”. Tuổi tiểu học gắn liền với những tâm hồn ngây thơ như thế. Cái sự ngây thơ đi cùng sự vô lo vô nghĩ. Em đi qua năm năm tiểu học và hớn hở bước vào một môi trường khác lạ rồi quên mất cô và một lời tri ân cho cô.

Bước vào cấp 2 là cả một sự trải nghiệm mới mẻ của những cô bé, cậu bé. Em bắt đầu khám phá những điều tuyệt vời của thế giới này dưới sự chỉ dạy của thầy cô. Rồi em cũng đã biết đặt những câu hỏi hóm hỉnh mà khó lòng trả lời như “ Học để làm gì?”.

Và câu trả lời xuất hiện trong một tiết học môn vật lý khi em cố gắng tìm đáp án của câu hỏi về kim chìm, tàu nổi? Em đã biết học để tiếp thu tri thức. Say sưa với những điều như thế, em biết đến nhiều hơn những gì em tưởng: đó là 18 đời Vua Hùng dựng nước.

Đó là Lý Thái Tổ rời đô về Thăng Long năm 1010, là cuộc kháng chiến trường kỳ 100 năm chống thực dân, đế quốc. Em cũng biết được rằng Việt Nam là một đất nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm quanh năm, nằm ở vị trí Đông Nam Á. …
Say sưa cùng với những điều tuyệt vời của thế giới em chia tay với thầy cô mà cũng quên đi lời cám ơn chân thành.
Trong những năm tháng cuối cùng của tuổi học trò, những đứa trẻ con ngây thơ giờ đây đã không còn ngây thơ như ngày nào. Chúng đã lớn lên và người lớn theo một cách trẻ con đúng với câu khẩu ngữ “ Nhất quỷ, nhì ma, thứ ba học trò”.
Đó là những lần đi học muộn, trèo cổng vào trường để trốn thầy giám thị. Đó là những lần không thuộc bài với câu trả lời dành cho cô “Em xin lỗi cô, hôm qua em soạn nhầm sách vở”. Là những lần tâm hồn treo ngược cành cây cô gọi dậy trả lời mà ú ú ớ ớ.
Là một phương trình lượng giác không thuộc, là hiện tượng vật lý quên mất nguyên nhân, là phương trình phản ứng mà quên mất xúc tác, là vanh vách “ Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi, đất nước có trong những cái ngày xửa, ngày xưa mẹ thường hay kể ….”
Với những cái sự quên nhớ, nhớ quên linh tinh như thế. Thầy cô cũng có những biện pháp khá là “ mạnh tay” để kiến thức đọng lại trong cái đầu đầy rẫy những vấn đề mông lung của chúng em.

Cuối cùng thi trong những cái đầu đầy K-biz, V-biz ấy cũng có được khá nhiều: hình lăng trụ đều là hình lăng trụ đứng có đáy là các đa giác đều, iện tượng quang điện là hiện tượng electron bị bật ra khỏi bề mặt kim loại khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào, phản ứng oxi hóa khử là phán ứng có sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tử trong các phân tử tham gia phản ứng và Đất nước là của Nguyễn Đình Thi chứ không phải của Nguyễn Khoa Điềm ...

Những điều như thế cứ đến, cứ đi, cứ trôi qua trong cuộc đời mỗi con người và để lại những kí ức không thể nào quên. Những khoảnh khắc ấy với mỗi người tuy khác nhau, khác nhau về vật chất, về không gian, về lối sống, suy nghĩ nhưng giống nhau, đặc biệt giống nhau về ý nghĩa và giá trị vô cùng lớn lao nó để lại trong mỗi con người .

Và trước hết những điều như thế đang được hồi tưởng bởi một cô bé sắp lớn. Cô bé đang cố gắng níu giữ lại những khoảnh khắc lớn lao như thế bằng những dòng văn vụng về của một học sinh ban tự nhiên. Dẫu biết những dòng văn có thể không xuôi, có thể sai sót nhưng... mặc kệ.

Những dòng này để cô bé nhớ hơn, yêu hơn cái thời “Áo trắng đến trường”. Để cô bé ghi dấu về những năm tháng đã qua. Để cám ơn những bậc làm thầy và chắc chắn sẽ không quên lời cám ơn một lần nữa.

Tản mạn sẻ chia cùng bạn đọc.